Guth Ghoill, Eagrán 11

Eagrán a 11 Mí Iúil 2006 Feadaímó TáÊ pleanÊ agÊ PáidíÊ chunÊ SeánÊ MháireÊ DenÊ aÊ scaoileadhÊ saorÊóÊnaÊsaighdiúirí.ÊÊTáÊFeadaímóÊagusÊProinsíÊRuaÊagÊ éisteachtÊgoÊgéarÊleisÊmarÊtáÊsiadsanÊréidhÊchunÊiarrachtÊ aÊdhéanamhÊanÊpleanÊaÊthabhairtÊchunÊcríche.ÊÊTáÊConalÊ ÓgÊ MacÊ GiollaÊ Bhríde,Ê fearÊ aÊ chaithÊ sealÊ sanÊ armÊ leÊÊÊ Wellington,ÊsástaÊcuidiúÊaÊthabhairtÊdóibh. ÊD’amharcÊ PáidíÊ thartÊ agusÊ labhairÊ séÊ goÊ hísealÊ leisÊ anÊ triúrÊacu.ÊÊ“AnoisÊaÊfheara,ÊcadÊéÊaÊshíleannÊsibhÊféinÊdoÊ sin?”Ê Ê “SeansÊmaithÊ goÊ n - oibreoidhÊ sé,”Ê aÊ dúirtÊ ProinsíÊ Rua,Ê “achÊ caithfimidÊ aÊ bheithÊ iontachÊ cúramach.”ÊÊ “MaithÊ goÊ leor,Ê imeoidhÊ muid,”Ê aÊ dúirtÊ FeadaímóÊ agusÊ sheasÊ sé.Ê Ê ThiontaighÊ Páidí,Ê “FoighidÊ agatÊ aÊ ghasúirÊ caithfimidÊfanachtÊanseoÊagusÊanÊláÊoibreÊaÊchríochnúÊnóÊ beidhÊaÊfhiosÊagÊanÊdomhanÊmhórÊagusÊaÊaintínÊgurÊsibhseÊ aÊrinneÊanÊgníomh.”ÊÊD’aontaighÊConalÊleisÊagusÊshiúilÊséÊ anonnÊarÊnósÊcumaÊliomÊchuigÊaÊchuidÊbachtaíÊféinÊagusÊ chuaighÊiÊmbunÊoibre.Ê BaÊéÊsinÊanÊláÊaÊbhíÊfadalachÊagÊFeadaímó.ÊÊCéÊgoÊraibhÊ séÊ chomhÊ láidirÊ leÊ fearÊarÊ bithÊ níÊ raibhÊ séÊ achÊ tríÊ blianaÊ déagÊd’aoisÊagusÊníÊraibhÊfoighidÊmarÊshuáilceÊaige.Ê ÊChualaÊséÊachanÊbhíogÊóÊnaÊgealbháin,ÊchuirÊgrágaílÊnaÊ bpréachánÊisteachÊair,ÊagusÊbhuailÊséÊamachÊgoÊfeargachÊ arÊachanÊcuileogÊaÊchuaighÊagÊdordánachtÊfaoinaÊchlua- sa.ÊÊAchÊdáÊfhadaÊanÊláÊtiocfaidhÊanÊoícheÊagusÊdeÊréirÊaÊ chéileÊchuaighÊanÊghrianÊsiarÊarÊchúlÊnaÊgcnoc.ÊSularÊtho- saighÊ naÊmíoltógaÊ aÊ n - itheÊ thréigÊ naÊ firÊ naÊ bachtaíÊ agusÊ thugÊaghaidhÊarÊanÊbhaile.ÊBaÊmheithealÊPháidíÊanÊceannÊ deireanachÊaÊ thugÊ cosÊdonÊbhóthar.Ê ÊBhíÊProinsíÊRuaÊagÊ déanamhÊ learÊ comhráÊ agusÊ iadÊ agÊ siúl.Ê Ê BhíÊ séÊ féin,Ê FeadaímóÊ agusÊ PáidíÊ iÊ meascÊ baicleÊ deÊ naÊ comharsaÊ aÊ bhíÊ agÊ gearradhÊ anÊ bhóthairÊ leÊ chéile.Ê Ê ThugÊ FeadaímóÊ achanÊscairtÊasÊféinÊagusÊéÊagÊbeannúÊcairdeÊdáÊchuidÊinsÊ naÊmeithleachaÊeileÊaÊbhíÊrompu.ÊÊDeÊréirÊaÊchéileÊáfach,Ê thosaighÊ ProinsíÊ agusÊ FeadaímóÊ agÊ titimÊ arÊ chúlÊ agusÊ choinnighÊPáidíÊairdÊnaÊbhfearÊdíritheÊarÊanÊbhótharÊleÊ scéalÊ fáÊFhionnÊMhacÊCumhaillÊagusÊ cathÊaÊ throidÊ séÊ leÊollphéístÊiÊbpáircÊarÊanÊtaobhÊeileÊdenÊbhóthar.Ê NuairÊaÊbhíÊanÊbaicleÊasÊradharcÊthiontaighÊFeadaímóÊ agusÊ ProinsíÊ RuaÊ agusÊ d’fhillÊ siadÊ arÊ aÊ gcoiscéime- anna.ÊÊBhíÊConalÊagÊfanachtÊorthuÊleÊtaobhÊsean - chróÊ DhomhnaillÊ Bháin.Ê Ê “IsÊ fearrÊ dúinnÊ fanachtÊ anseoÊ goÊ dtitfidhÊanÊghrian”ÊdúirtÊsé,Ê“táÊsúileÊagÊanÊchnocÊagusÊ nílÊmuidÊganÊaithneÊfaoinÊcheantarÊseo.”ÊÊChuaighÊanÊ triúirÊacuÊisteachÊagusÊshuighÊsiadÊcúlÊleÊballa,ÊaÊgcuidÊ smaointeÊféinÊagÊachanÊfhearÊacu.Ê BhíÊanÊsean - chróÊganÊdíon,ÊganÊdoras,ÊganÊfiúÊamháinÊ píosaÊ adhmadÊ leÊ taispeáintÊ goÊ raibhÊ sean - táblaÊ nóÊ sean - stólÊ saÊ teachÊ tráthÊ denÊ tsaol.Ê Ê NíÊ raibhÊ aÊ dhathÊ fágthaÊ anoisÊ achÊ naÊ ballaí.Ê Ê ChuaighÊ anÊ t - amÊ thartÊ agusÊ iÊ ndiaidhÊ tamallÊ labhairÊ Feadaímó.Ê Ê “CadÊ éÊ aÊ tharlaÊ donÊ teachÊ seoÊ nóÊ cadÊ chuigeÊ nachÊ bhfuilÊ aonÊ duineÊinaÊchónaíÊann?”ÊD’éirighÊProinsíÊagusÊsheasÊséÊ agÊ amharcÊ amachÊ arÊ anÊ phortach.Ê Ê “DódhÊ anÊ áitÊ roinntÊÊÊbliantaÊóÊshinÊnuairÊaÊgabhadhÊarÊDhomhnaillÊ thuasÊiÊgContaeÊnaÊMí.Ê ÊBhíÊDomhnallÊagusÊbaicleÊfirÊ arÊ obairÊ shéasúrachÊ fáÊ cheantarÊ naÊ BóinneÊ nuairÊ aÊ tharlaÊ ÉirighÊ amachÊ 1798.Ê IsÊ éÊ sinÊ dháÊ bhliainÊ sularÊ rugadhÊtusaÊFeadaímó.ÊÊCibéÊarÊbith,ÊtháinigÊfirÊChilleÊ MhántáinÊ bealachÊ s’acuÊ agusÊ armÊ naÊ SasanachÊ snaÊ sálaÊ acu.Ê Ê BhíÊ naÊ cótaíÊ deargaÊ agÊ scaoileadhÊ firÊÊÊÊ ghaelachaÊ arÊ bithÊ aÊ chonaicÊ siadÊ agusÊ níÊ raibhÊ deÊ roghaÊ agÊ DomhnallÊ agusÊ aÊ chairdeÊ achÊ rithÊ leisÊ naÊÊ réabhlóidithe.Ê Ê SheasÊ naÊ réabhlóiditheÊ anÊ fódÊ iÊÊ dTeamhairÊagusÊrinneadhÊsladÊuafásachÊorthu.ÊBhíÊnaÊ gunnaíÊ móraÊ agÊ naÊ SasanaighÊ agusÊ bhainÊ siadÊ úsáidÊ mhillteanachÊastu.Ê ÊNíorÊ thaispeáinÊ saighdiúiríÊAnÊTi- arnaÊ CornwallisÊ trócaireÊ arÊ bithÊ agusÊ fearÊ arÊ bithÊ aÊ thugÊ suas,Ê crochadhÊ é.Ê Ê SinÊ marÊ aÊ d’fhágÊ DomhnallÊ BánÊ anÊ saol.Ê Ê CrochadhÊ éÊ agusÊ cúigearÊ dáÊ chuidÊÊÊÊ comhoibritheÊ faoiÊ radharcÊ anÊ LiaÊ Fáil.Ê Ê ChaithÊ naÊ húdaráisÊ beanÊ agusÊ clannÊ DhomhnaillÊ amachÊ arÊ anÊ tsráidÊagusÊdódhÊanÊteach.ÊÊTugadhÊrabhadhÊdonaÊda- oineÊ thartÊ faoinÊ cheantarÊ seoÊ ganÊ láimhÊ chuiditheÊ aÊ thabhairtÊ doÊ chlannÊ Dhomhnaill.Ê Ê BhíÊ seachtarÊ deÊ chlannÊaigeÊagusÊganÊanÊgasúrÊisÊsineÊacuÊachÊanÊbhl- iainÊdéagÊd’aois.ÊÊÊÊBhíÊbeanÊDhomhnaillÊarÊceannÊdeÊ naÊmnáÊisÊdeiseÊfánÊáit.ÊÊBeanÊaÊbhíÊintiÊnachÊÊÊÊÊgclu- infeáÊ focalÊ cúlchainteÊ asÊ aÊ béalÊ achÊ goÊ díreachÊ chífeadhÊsíÊanÊrudÊisÊfearrÊinÊachanÊduine...ÊChímÊféinÊiÊ gcónaíÊ nuairÊ aÊ thigÊ tubaisteÊ arÊ bith,Ê gurÊ arÊ anÊ duineÊ bochtÊcneastaÊaÊthigÊsí. NílÊfhiosÊagamÊcadÊéÊaÊd’éirighÊdóibhÊarÊchorÊarÊbith.ÊÊ IsÊéÊanÊradharcÊdeireannach”ÊÊaÊfuairÊduineÊarÊbithÊdeÊ mhuintirÊ naÊ háiteÊ uirthiÊ ná,Ê íÊ agÊ siúlÊ síosÊ anÊ bótharÊ agusÊ beirtÊ leanbhÊ áÊ niomparÊ aiciÊ agusÊ anÊ chuidÊ eileÊÊÊ timpeallÊ uirthiÊ agusÊ iadÊ uiligÊ agÊ caoineadh.”ShílÊ FeadaímóÊ goÊ raibhÊ seoÊ dochreidte.Ê Ê Ê “ÊNíorÊ chuidighÊ duineÊarÊbithÊleo?”ÊÊThiontaighÊProinsí,Ê“NilÊméÊagÊráÊ sin,Ê achÊ thigÊ leatÊ aÊ bheithÊ cinnte,Ê cuidiúÊ arÊ bithÊ aÊÊÊÊÊÊ tugadhÊdóibh,ÊisÊiÊnganÊfhiosÊdoÊnaÊhÚdaráisÊaÊtugadhÊ é.Ê Ê BhíÊ eaglaÊ arÊ naÊ daoineÊ agusÊ táÊ goÊ fóill.Ê Ê IsÊÊÊÊÊÊÊ droch - rudÊarÊfadÊé,ÊaÊbheithÊfágthaÊsaÊtírÊseoÊganÊdíonÊ idirÊ túÊ agusÊ anÊ spéir,Ê goÊ hairitheÊ nuairÊ atáÊ páistíÊ nóÊ seandaoineÊmarÊdhualgasÊort.” D’amharcÊ ConalÊ ÓgÊ arÊ Fheadaímó,Ê “sinÊ anÊ dóighÊÊ chéannaÊaÊchaitheasÊanÊobairÊseoÊaÊbheithÊanocht,ÊnóÊ