Guth Ghoill, Eagrán 36

Eagrán 36 Márta, 2011 6 dé mhuintir na h - aité na blianta sin ach ansin dé réir mar a bhí an iascairéacht ag bisiu agus ag forbairt agus fostaíocht a cur ar fail thar- raing siad ar an bhailé. Rugadh Mairé (1902), Chéarlaí (1904), Cití (1906), agus Johnny (1908) in Albain. Caithfidhsé go dtainig siad ‘ na bhailé am éigin idir 1908 agus 1912 mar gur rugadh Dinis an duiné ab oigé dén chlann i 1912, agus ba é an t - aon duiné clainné a rugadh i Ros na Binné. Déich mbliana agus na trí scor a bhí Donal Béag nuair a fuair sé bas sa bhliain 1936 ach chan fhuair a bhéan Mairé Thomais bas go dtí Mí na Nollag 1964 agus í séacht mbliana agus na céithré scor. Mhaígh Mairé Thomais i gconaí gurbh í fhéin agus a déirfiur Madgié, a bhí posta ar Néaty Mac Giolla Bhrídé (Néaty Shéarlaí Dhonchaidh Mhoir) as Doiré ‘ n Chasain, an chéad bhéirt a chodlaigh i dtithé coitéora Ros na Binné. An Chlann Bhí Mairé (Dhonal Béag) ar an duiné ba siné dén chlann agus chaith sí blianta fada ag obair in Ostlann Ros na Binné. Cha raibh Mairé posta agus bhí conaí uirthi i dtéach a téaghlaigh i Ros na Binné léna déirfiur Cití agus féar céilé Chití, sin Padraig. Fuair Mairé bas sa bhliain 1978. Rugadh Chéarlaí (Dhonal Béag) sa bhliain 1904 agus chaith sé pairt mhaith da shaol ag obair i mbadchlos Mhíobhaigh. Duiné socair suaimhnéach a bhí ann nar chuir istéach na amach ar aon duiné. Bhí suim mhor ag Chéarlaí i gcursaí péilé agus ba bhéag cluiché ar imir na Dunaibh iontu sna daichidí agus sna caogaidí nach mbéadh sé ansin ar an taobhlíné lé hiad a ghríosadh agus lé tacaíocht a thabhairt doibh. Oíché Aoiné amhain i Méan Fomhair na bliana 1964 bhí Chéarlaí ar a bhéalach ‘ na nDunaibh ar a rothar nuair a bhain timpisté dé ar mhalaigh Mhary Ellén (congarach don ait a bhfuil tithé Radharc na Mara anois). Bhí sé dorcha agus rith ainmhí trasna an bhéalaigh roimhé agus caithéadh é amach ar mhullaigh a chinn ar an bhéalach mhor. Chuala roinnt féar a bhí i ndéas dé bhun na Machairé Bigé an torman agus rith siad i dtréo lathair na timpisté. Nuair a thangthas air bhí sé i ndroch dhoigh agus tugadh go téach an dochtura é agus as sin ‘ na bhailé. Bhí droch - chuma agus drochdhath amach air agus cuiréadh é a luí. Ach sin agus éilé nuair a chuaigh bunadh an tí i gcéann an phaidrín bhí sé abalta fréagra a tha- bhairt ar dhéichniur dén phaidrín ach am éigin i lar na hoíché chuaigh sé gan aithné gan urla- bhra agus tugadh chun na hotharlainné é. Níor thainig sé amach as na gortaithé a bhain dé Máire Thomáis Chéarlaí Dhónal Beag, Clár & Cití