Guth Ghoill, Eagrán 50

Eagrán 50 Iúil 2015 4 shaol. D ’ imigh se isteach in airm na Breataine agus amach ‘ na chogaidh. Cha raibh sceala ar bith uaidh na iomra ar bith air ar feadh tamall fada. Thainig sceala ‘ na Cloiche Baine ansin go raibh Nead marbh, thainig garda ‘ un tigh la amhain le hinsint da mhuintir gur maraíodh e sa chogadh. Ach rinneadh fiosruchan agus fuarthas amach go raibh se san Iodail. Thainig se ‘ na bhaile tamall ina dhiaidh sin ach char fhan se moran le coicís fan bhaile; d ’ imigh se ar ais go hAlbain agus cha dtainig se ‘ na bhaile ní ba mho. Posadh thall e agus bhí triur mac aige, Dinis, Jimí agus Nead. Fuair Nead e fhein bas in Albain os cionn deich mbliana is fiche o shin agus gan e ach ina chuid seascaidí agus is in Albain ata se curtha. Madgie John Pheigí. (1909) Chuaigh Madgie go hAlbain fosta agus ba ansin a chaith sí a saol. Thug sí cupla ruaig ‘ na bhaile ina ham. Cha raibh sí posta. Fuair sí bas thall le heitinn. Máire (1910). Shiul Maire, agus í ina girseach og trí bliana deag, as an Chloich Bhain go Teach Pobail Charraig Airt le dhul faoi lamh an Éaspaig. Shiuil sí ‘ na bhaile ar ais agus e ag stealladh fearthainne go trom; bhí sí ar maos fliuch. Bualadh tinn í le heitinn agus char mhair sí ach na trí seachtaine ‘ na dhiaidh sin. Nach mor an briseadh croí a bhí anseo do theaghlach ar bith agus dar ndoigh, go hairithe do thuismitheoirí a raibh orthu iníon og trí bliana deag a thabhairt ‘ na reilige. Annie John Pheigí. D ’ fhan Annie sa teach ar an Chloich Bhain. Cuig bliana is fiche a bhí sí nuair a posadh í sa bhliain 1937 ar Neidí Mac Lochlainn (Neidí Jimí Brown) as Gort na Luchog. Cuigear clainne a bhí acu, Bidí, Donchadh, Jimí, Maire agus Neidí. Fuair Neidí bas sa bhliain 1987 agus e ceithre bliana deag agus trí scor. Thug Annie saol fada follain leithe agus ag an am idir ocht mbliana is fiche agus dha bhliain deag agus fiche. Ba Nead Steafain a bhí mar scipeir ar an bhad agus shaothraigh siad £138 - 9 - 6 an duine do na ceithre bliana agus seacht mí a chaith siad ag iascaireacht uirthi. D ’ aistrigh siad go bad ur ansin, lugger a raibh an ‘ Defender ’ mar ainm uirthi, i mí Marta 1903. Lean an St. Mark ag iascaireacht leithe agus criunna eile uirthi ach scriosadh í fhein agus se bhad eile ag ceidhe na nDunaibh agus ag an Tra Bheag le linn stoirme ar an ochtu la fichid d ’ Éanair 1908. Bad ur a bhí sa ‘ Defender ’ nuair a chuaigh na fir seo ata luaite thuas a iascaireacht uirthi. Cha dtig a sheanadh na gur scoith na n - iascairí a bhí iontu mar go raibh íoctha as an bhad seo acu fa cheann ceithre bliana, 1907. Dhíol siad an bad ar ais le Bord na gCeantar Cung. Chaith an ‘ Defender ’ deireadh a cuid laethanta sna Shetlands, ait ar scriosadh í i mí na Nollag 1929. Donchadh agus a churach. Bhí curach ag Donchadh John Pheigí fosta agus ba ghnach leis a dhul anonn ar an oitir, sin ar thaobh Fhanada den Mhaol Ruaidh agus feamnach a ghearradh. Bhíodh curach eile leis ar tead agus nuair a bheadh malach feamnaigh gearrtha aige chuirfeadh se e isteach i gceann de na curacha. Bheadh se fhein ag iomramh i gcurach amhain agus an curach a raibh an malach feamnaigh inti a tharraingt aige ar tead. La amhain thiontaigh an curach air, shuigh se ar bharr na curaí agus thug se í isteach agus an churach feamnaigh ar tead leis. Ba mhor an snamhtoir a bhí ann fosta agus ba mhinic a shnamhfadh se anonn go taobh Fhanada agus ar ais. Ba ghnach leis na curaí a bheith istigh ar an fhear acu ag Leac na gCuraí, thíos faoin Reilig. Chuaigh se síos oíche gaoithe moire amhain leis an churach a tharraingt isteach níos faide ar an fhear. Nuair a chrom se síos le greim a fhail ar an churach labhair glor inteacht leis amach as faoin churach. D ’ imigh Donchadh ‘ na bhaile agus char bhuair se leis an churach. Cibe a bhí faoin churach! Nead Dhonchaidh John Pheigí. (1911) Ba Nead an t - aon mhac a bhí ag Donchadh John Pheigí agus d ’ imigh se go hAlbain luath go leor ina