Scathlan 1

BrUidiUlacht agus DishealbhU Sean Mac Fhionnlaoich Nauir a thainig an Tiarna George Hill go Gaoth Dobhair sa bhliain 1834 bhi 44,000 acra talaimh i seilbh na ndaoine agus beagan dosa le diol acu. Ach chuir seisean agus an p6r ur tiarnai talaimh a thainig ina chuideachta deireadh le sin, ghlac siad seilbh ar nios m6 na leath an talaimh, thart fa 24,000 acra agus de reir a cheile th6g siad an dos ar an chuid eile go dti £1600.00. Ni raibh an dos ar an phar6iste uilig roimhe sin ach £660.00. Ba e seo ainchios nach bhfeadfai a bhaint as an talamh agus leis an dlaoi mullaigh a chur ar an tubaiste mh6r sea cuiredh deireadh leis an Ch6ras Rundale. Tugadh ar na tion6ntai bochta tithe ura a th6gail, tithe a chosain ar a laghad £10.00 an ceann, costas a b'eigean d6ibh fein a ioc mar ni bhfuair siad tacaiocht ar bith 6 na tiarnai. Ba e George .Hill a chuir tus le ainchios, bhi se ina cheannr6dai ar a chomhthiarnai agus rinne an t-iomlan acu aithris air. Thaobhaigh an dli leis na tioranaigh, ni raibh faoiseamh le fail ag na tion6ntai bochta, d'fhulaing siad leo go foighdeach, dhiol siad an cios le airgead a gcairde ins an Astrail, i gCeanada, sna Stait Aontaithe, in Albain agus le sintiuis 6 mh6ran de Shasanaigh lacha a thug tarrthail orthu, gan tracht ar thuarastail na bpaisti a theadh chun an Lagain agus na haithreacha a chaitheadh seal den bhliain in Albain . Nuair a bhi cogadh na gcaorach ar siul sa phar6iste sna blianta 1857- 58, cuireadh £3000.00 eile de chiOs orthu, dos caorach agus peas. Ni raibh iontu anois ach sclabhaithe a thug gach pingin a shaothraigh siad don tiarna agus a bhi faoi lean agus leatrom ag ainchfos, aindli agus ansmacht. Ach fa dheireadh thiar thall, thainig laoch ina measc, an tAthair Seamas Mac Phaidin, eisean a ghlac ceannas orthu, a chuir cnamhdroma iontu, a thug orthu muinin a bheith acu astu fein agus a shaoraigh iad 6 anr6 agus 6 chruatan le cuidiu Chumann an Talaimh a thainig ar an tsaol sa bhliain 1879. Ach ni go furast a rinneadh e, bhi an troid fada, d'fhulaing se fein agus iadsan priosunacht agus dishealbhu sular eirigh leo ceangal na gcuig gcaol a bhi ag na tiarnai orthu a scaoileadh agus tus a chur le saol nios fearr d6ibli fein ina bpar6iste dhuchais. 41.