Scathlan 3

In ch6ir a bheith gach aon ainm oileain faigheann muid ceann den da mhfr inis n6 oile/Jn ann a chuireann in iul gur do oilean a thagrafonn an t-ainm. Ach ta dornan beag ainmneacha ar oileain ann nach mbfonn ceachtar den da mhir sin iontu. Ni bhfonn san ainm ach focal lorn amhain de ghnath, gan alt roimhe, n6 aidiacht n6 ainmfhocal eile ina dhiaidh. Baineann ainmneacha na bprfomhoilean thart ar an ch6sta leis an aicme seo: Arainn (2), Reachrainn (3), Toraigh, Acaill, Cleire. Ta na hainmneacha seo i bhfad nfos sine na na cinn a mbionn inis n6 oile/Jn iontu. Ach caithfidh muid a bheith curamach nuair a bhionn muid ag iarraidh ainmneacha na n-oilean a aicmiu mar seo. Ta fianaise ann a bheir le fios go raibh inis le fail i gcuid dena hainmneacha nach bhfuil se iontu anois. T6g mar shampla, Uaigh, ainm ar oilean, idir Gabhla agus Arainn. Thig linn a ra 6 fhoinsi scriofa an 17u cead gurb e lnis Uaighe an t-ainm iomlan agus,··mar sin de, nach mbaineann ainm an oileain seo leis an aicme cheanna is a bhaineann Toraigh agus Arainn. Ni thig linn a bheith iomlan cinnte face acu aicme a bhaineann 'Gabhla. Thiocfadh leis gur ginideach uatha den fhocal gabhal agus gurbh e * lnis Gabhla an t~ainm bunusach mar a bheadh le tuigbheail 6n .dara tagairt thuas. Ach is e mo bharuil ma bhi an mhfr inis ceangailte leis an ainm seo an chead la ariamh go mbeadh se le feiceail sa chead thagairt thuas fosta. Measaim gur leis an tseanaicme a bhaineann an t-ainm Gabhla. Ta Gabh/a le fail mar logainm in aiteacha eile sa tir ag tagairt do ghne aiceanta ar an talamh agus ta se cinnte nach ginideach calcaithe den fhocal gabhal ata ann sa chas sin. Glacann 0 Donnabhain mar iolra each ni shilim go bhfuil se sin ceart ach oiread. Ta se deacair a ra cad e an chiall bheacht ata leis an ainm ach is cinnte go bhfuil baint aige leis an fhocal gabhal 'fore'. Is e mo bharuil f ein gur brr aidiachta ata leis an -a deireannach san ainm. Bionn an bri sea leis an fhoirceann -a i gcuid mhaith dena seanainmneacha. Ciallafonn an t-ainm Gabhla rud ineacht mar 'an ait a bhfuil gabhal' ma ta an ceart agam. Cad e an gabhal ata i gceist san ainm Gabhla? Ta cul an oileain mar bheadh gabhal ann cinnte. Ach chaithfeadh duine a bheith ag amharc anuas ar an oilean, 6n speir n6 ar learscail~ leis an gabhal sin a fheiceail i gceart rud nach mbeadh in acfainn na ndaoine a bhaist an t-ainm ar an oilean an chead la. Is e mo bharuil gur ag breathnu ar an oilean 6n tir m6r a bhf ante a rinne an baisteadh. Ma amtiarcann duine amach 6 na Machaireacha tffidh se dha chnoc ard ar an oilean agus talamh iseal eatarthu. Is e seo, dar liom, an gabhal ata i gceist san ainm Gabhla. (b) lnis Me6in: lnishmaine Civil Survey (1654) lnis Meadhoin 'middle Island' Sean 0 Donnabhain Nil deacracht ar bith leis an ainm seo; 'an t-oilean lair' an miniu ata leis; ta se sa lar idir Gabhla agus lnis Oirthir. Mar a duirt me thuas, bionn ceann de dha mhir le fail in ainm oileain de ghnath, inis n6 oile/Jn. · Is e oilean an gnathfhocal ar 'oilean' agus nil an focal inis beo sa chaint anois. Ta inis nios sine na oilean mar mhrr i logainmneacha. Meastar 87