Scoil na gCruach 1907-1971

48 NA SLOINNTE BA CHOITIANTA AR NA CRUACHA Tathar den bharuil gur in aimsir Phlandail Uladh in 1609-1612 a ndearnadh na chead ch6naithe ar na Cruacha. Na chead daoine a thainig b'iad sin muintir Mhic a ' Luain n6 Mhic Ghiolla Eoin , a deirtear a dfbrfodh as Tfr Eoghain agus a bhuail leofa beal a gcinn go dti gur thainig siad go lar na gCruach. Ta an chead chr6 a chuir siad suas le fei ceail i gCruach Mhin an Fheannta go foill. Thainig tuilleadh daoine ina dhiaidh sin agus chuir siad suas tithe beaga thall is abhus. Bhi siad sabhailte 6n namhaid i measc shleibhte na gCruach. Ta triur den ainm sin san ait go foill thall ar an Dubhchruach. Thainig muintir Mhic Fhionnghaile as Gleann Eada i gCo Liatroma agus ainneoin nach bhfui) aonduine den ainm sin ar na Cruacha le seal de bhlianta anois ta an t-ainm le fail go fairsing i gceantar Ghleann Fhinne mile 116 mar sin 6na Cruacha. Thainig muintir Ui Dhuinnfn as Co Chiarra} agus bhf trf no ceithre theaghlach den ainm sin ann go dti ta tri sc6r blianta 6 shin. Chuaigh cuid mhor den bhunadh 6g go Meiricea. Airftear gur thainig muintir Mhic Dhiarmada as Ros Comain agus ta fear amhain den dream sin (Joe Pheadair) ansin go f6ill i gCruach Leaca.