Scoil na gCruach 1907-1971

94 SCOll. NA gCRUACH 1907-1971 1948, mhealladh an cur sfos a chluineadh muid 6 Shean 6 Callchoir (Johnny), sean-Phoblacht6ir, faoin ait. Bhf cuid mhaith da shaol caite ag Johnny i bprfosun sa mBreatain agus sa Tuaisceart as a chuid oibre a r son an IRA agus bhfodh Gaeilge phaiteanta aige . Chuireadh se an-suim sa gceol agus is uaidh-sean a d'fhaigheadh an t-amhranaf traidisil"mta Kevin Mitchell a chuid amhran. Bhuel is e an Johnny ceanna a bheathafodh samhlafocht dream 6ig Dhoire lena scealta fao i na hofcheanta go maidin i sciob61an "Rcelin Bridge" agus.John Simey ag seinm f6s le heirf na greine. Ar chuis e igin, mheall fomha J ohn Sirney muid, an duine deireanach den aos ealafon sin a theadh ag taisteal 6 ait go ha it mar a bheadh file na seanaimsire ann , e ag brath go hiomlan a r a cheol chun sli bheatha a hhaint amach. E ag siu l na mb6ithre faoi achan chineal fcart. ha inne agus sneachta agus <loras fagtha le hoscailt ag muintir na gCruach do ar eagla go dtiocfa<lh se faoi choim na hofche agus achan duine ina luf. Pictiur romansl'1il den saol in Eirinn roimh imeacht na nlarlaf gan dabht ar bithl Shocraigh ceathrar againn go gcaithfeadh muid an ait seo, Na Cruacha Gorma, a fheiceail agus roghnaigh muid an Chaise lenar gcead chuairt a thabhairt orthu. D'fhan beirt againn i dteach amhain, teach Fanny Mhic Fhionnghaile agus bcirt i dteach Mhic a'Luain leath-mhile no mar sin siar an b6thair. De bharr gur thainig muid san ofche, nf fhaca muid m6ran. Ach, an mhaiclin ina dhiaidh sin, a mhaighdeain, a leitheid de radharc! Cn:ib capaill de shleibte aui sna Cruacha, b6thar amhain ag rith frfd agus tithe ceann tuf in aice an bhealaigh mh6ir no scaipthe ar fhabhraf na gcnoc. Cibe rud a shamhlai~h muid agus muid ag mint faoina "Crows", nf raibh se chomh clramatt'1il le is an radharc a fuaireamar romhainn. Do dhream 6g as an chathair, bhf saol mhuintir na gCruach chomh heagst1il le rud ar bith da raibh taithf againn o rthu. Bhf orainn eirf cleachtaithe leis na tithe beaga traidisiunta a mbfodh ballaf tiubha cos1.iil le dun orthu. Rud nfos deacra le heirf cleachtaithe leis ab ea an "teach beag" a bhf tamall beag 611 teach. Ach ar a laghad ar bith, nf bhfuaireamar an freagra a fuair carachtar i gceann dena scealta agjohnny Gallagher. Mhafgh Johnny gur fhiafraigh duine soineanta d'fhear a'tf sna Cruacha "ca bhfuil an leithreas?" agus go bhfuair se mar fhreagra "Nach bhfuil Condae Thfr Chonaill f(tt?" Baintreach a bhi i bhFanny Mhic Fhionnghaile, f sna seascaidf, mac amhain sa bhaile, Paddy, a bhf thart ar an da scor agus beirt gh irseach, Mai read agus Ange la sa teach lei fosta. Bhf siadsan an-6g agus chuidfodh siad le hobair an tf agus na n-ainmhithe a choinnfti gar don teach, na cearca agus mar sin d e .